ARTIKEL


Dengan menyebut nama Allah yang Maha Pengasih Dan Maha Penyayang

1. Bacalah dengan menyebut nama Tuhanmu yang Menciptakan.
2. Dia menciptakan manusia dari segumpal darah.
3. Bacalah dan Tuhanmulah yang Maha Mulia.
4. Yang mengajar manusia dengan pena.
5. Dia mengajar manusia apa yang (manusia) tidak diketahuinya.
6. Sekali-kali tidak. Sungguh manusia itu melampaui batas.
7. Apabila melihat dirinya serba cukup.
8. Sungguh hanya kepada Tuhanmulah tempat kembalimu.
9. Bagaimana pendapatmu tentang orang yang melarang.
10. Seorang hamba ketika dia melaksanakan sholat
11. Bagaimana pendapatmu jika dia (yang dilarang sholat) itu diatas kebenaran
                (petunjuk)
12. Atau mereka menyuruh bertakwa kepada Allah.
13. Bagaimana pendapatmu jika dia yang melarang itu mendustaka dan berpaling.
14. Tidakkah dia mengetahui bahwa sesungguhnya Allah meliohat segala
               perbuatannya.
15. Sekali kali tidak.Sungguh jika dia tidak berhenti niscaya kamu tarik ubun-ubunnya.
16. Yaitu ubun-ubun orang yang mendustakan dan durhaka kepada Allah
17. Maka biarlah mereka memanggil golongannya untuk meenolongnya.
18. Kelak kamu akan memanggil malaikat zabaniyah.
19. Sekali kali tidak. Janganlah kamu patuh kepadanya dan sujudilah dan dekatkanlah
               dirimu kepada Allah.
             ( Al- Alaq.  Qur'an surat ke 96 )

       Kepada Semua rekan-rekan, saya ucapkan selamatt hari buku internasional
       tanggal 23 April




GEGURITAN UNTUK SASTRA LESAN
                        Sastrawan jawa asal Trenggalek, Jarot Setyono  bersama  rekan sastrawan jawa asal Ponorogo Sumono Sandy Asmoro mencoba mensosialisasi gegurittan atau puisi jawa modern. Mereka mendatangi group-group kesenian dirumahnya, kemudian  mengajaknya untuk latihan bersama. Namun disela-sela latihan itu, group kesenian tersebut diminta mengiringinya dalam membaca hasil karya mereka.  sementara keduanya dengan dibantu  Norita salah seorang siswi SMP Negeri 3 Trenggalek,  membaca geguritan daei kedua sastrawan itu yang sudah ia siapkan dari rumah.
                        Langkah ini bertujuan untuk mengenalkan geguritan kepada group-group kesenian. Tentu saja dengan harapan agar group-group kesenian tersebut mau mengaransement geguritan menjadi bagian dari kegiatan kesenian mereka..   Demikian Jarot menjelaskan maksud kegiatan yang ia lakukan.  Dengan demikian geguritan lambat laun akan memasyarakat. Saya yakin para penggurit  akan eklas jika geguritannya diaransement dalam sebuah pergelaran walaupun hanya sebagai selingan. Sebab selama ini, geguritan masih terasa asing ditelinga mereka. Rata-rata group kesenian itu mengadopsi lagu-lagu ndangdut atau campursari. Sementara itu geguritan nyaris terlupakan, Lanjutnya. Padahal jika diteliti secara mendalam, geguritan tidak kalah indahnya baik kandungan isi maupun ketinggian karya sastranya.  Geguritan sebagai karya sastra kami anggap sebagai reinkarnasi dari tembang-tembang gancaran seperti dhandhanggula, Mijil dll. Kini telah tersisih oleh gerak laju alam modernisasi. Dengan geguritan kita dapat pula mengungkapkan seluruh imajinasi.
                        Sebagai langkah sosialisasinya, baru-baru ini Jarot mendatangi sebuah group shalawatan dari desa Prambon kec. Tugu. Mereka kemudian membaca geguritan bergantian. Mula-mula memang group sholawatan yang alat musiknya hampir menyerupai musik jemblung itu sangat kikuk mengiringinya membaca geguritan. Namun tidak memakan waktu lama, group shlawatan itu menemukan bentuk nada yang sesuai dengan karakter geguritan yang sedang dibaca. Alhamdulillah, mereka berhasil dengan baik. Ternyata group sholawatan  yang rata-rata anggotanya sudah berusia setengah tua itu menyukai geguritan setelah mendengarkan. Bahkan ketika Jarot membaca geguritannya yang berjudul  “Marang jilbab kuning”, mereka lansung melantunkan lagu “Tamba ati” membegrouni bacaan geguritan yang bernuansa islami. Akhirnya kegiatan menjadi semakin semarak. Mereka juga membegrouni Sumono Sandy Asmoro dengan gending “Ing Wayah Esuk Jagone Kluruk” ketika Sumono membaca geguritan berjudul “Langgam Karerantan” .  Semua serba spontanitas yang ternyata dapat mengena dihati.
                        Salah seorang anggota group jaranan Turonggo Yakso yang ikut serta dalam kegiatan itu meminta naskah geguritan milik kedua sastrawan jawa itu. Ia juga tertarik ingin mengaransementnya
                        Pada akhir kegiatan, naskah  yang jumlahnya sepuluh buah diserahkan kepada pimpinan group agar group itu mengaransementnya sebagai kidung pelengkap dari kegiatan kesenian mereka.***   




Kutipan dari :: Blog puitika.net tahun 2006
 

Lomba Geguritan : Banyak Yang Terjebak Kostum

/
{mosimage}Peserta lomba geguritan yang diselenggarakan Dinas P dan K Provinsi Jawa Timur di Museum Seni Mpu Tantular Surabaya (20/9) banyak yang terjebak kostum. Mereka lebih sibuk dengan persiapan kostum berupa busana Jawa ketimbang menampilkan puisi atau geguritan sebaik-baiknya. Meski demikian, rata-rata penampilan mereka cukup bagus. Lomba yang diikuti 66 peserta dari 33 kota/kabupaten itu akhirnya menetapkan lima penyaji unggulan, masing-masing putra dan putri.
Sedangkan penulisan naskah ditetapkan dua penulis naskah terbaik. Semuanya tanpa urutan (nonrangking).
Penyaji unggulan Pria adalah : Deny Eko Setiawan (Tulungagung. Dengan geguritan berjudul "Layang Kapang"), Ganjar Asti Sudrajat (Kabupaten Nganjuk, "Kanyatan"), M. Samsuding (Kota Batu, "Pisungsung"), Rahmad Mahaputra (Kabupaten Pamekasan, "Carok") dan Nur Muhammad (Kabupaten Kediri, "Elinga").
Penyaji Unggulan Putri adalah : Lussy Setyo Sudarmi (Lamongan, "Tresna Iku"), Rizky Vena A (Tulungagung, "Indonesia Wutah Darahku"), Dessy Handayani (Lumajang, "Pepesing Ati"), Adilla (Jombang, "Nalika Rembulane Katon"), dan Nur Rohmah (Sampang, "Mutiara Kaodi'an").
Sedangkan dua penulis naskah unggulan, masing-masing : S. Har Putujaya (Tulungagung "Layang kapang"), dan Djarot Setiono (Trenggalek, "Ing Kene").
Dean juri yang terdiri dari Drs. Sugeng Wiyadi (Dosen Unesa), Widodo basuki (sastrawan, wartawan Jayabaya), dan D. Zawawi Imron (sastrawan, Madura), juga memberikan catatan , bahwa rata-rata peserta masih tampil dengan teknis vokal seadanya, belum dieksplorasi. Sebagian membaca geguritan dengan gaya Bahasa Indonesia sehingga kehilangan roh Jawa. Iringan musik kadang tidak sesuai, sehingga menghambat dan mengalahkan pembacaan geguritan.
Surabaya, 20 September 2006

PUTRI ASHMA …..

NANGIS SABEN PURNAMA

SUMBER  : LEGENDA YUNNAN, LAPORANE  : JAROT SETYONO

W
atu pancen asring kita deleng. Ing ngendi-endi. Ing kiwa tengen lingkungan kita. Ning alas watu ing Yunnan iki rada nyleneh. Merga nyleneh kuwi, akhire nuwuhake crita kang neka-neka. Malah ana kang dadi legenda ………     
         Alas watu kapur kang manggon ing sisih lor kulone negara Cina iki pancen nyleneh.  Kayadene galeri seni kang disuguhake alam kanggo menungsa!.
         Propinsi Yunnan mujudake lembah kang subur. Manggon ing 1060 BT lan 250  LU. Ing sisih lor-e diwatesi karo dhuwure pegunungan Kunlun. Merga dhaerahe isih kagolong sub tropis kang isih cedhak karo tropis, mula jinis lemahe isih padha karo dhaerah negara tanggane, yaiku Myanmar kang manggon ing sisih kulone. Sawatara kuwi ing sisih kidul winatesan karo alas gung lewang-lewung duweke Vietnam kang kawentar ketel lan angker.
         Dhaerah Yunnan mujudake dhataran ndhuwur. Saliyane kuwi meh rong pratelon saka 600 flora langka  sing ana ing ndonya iki tinemu ing Yunnan kene.
         Menyang Yunnan isa ditempuh  setengah jam nganggo kapal mabur saka Hongkong wis tekan ibu kota propinsi Kunming.  Sawatara alas watune kang angker kuwi yen saka Hongkong mung telung jam numpak sepur trayek Hongkong – Kanton – Kunming. Yen numpak mobil pribadi mung mangan wektu sak jam saka Hongkong wis tekan kawasan alas watu kang kebak misteri kuwi.
         Miturut crita, dhaerah Yunnan kene iki uga dhaerah asale kerajinan batik kang saiki populer ing Indonesia. Sing nggawa menyang Indonesia yaiku para imigran asal Yunnan atusan taun kepungkur.
         Nalika sekitare taun 1960 – an, akeh warga keturunan Cina sing mbiyen manggon ing jawa padha hijrah menyang Yunnan. Wong-wong kuwi mau nginggati gejolak politik sing panas nalika semana.  Banjur wong-wong mau padha menetap ing kana. Mula ora aneh yen ing kana ana sawatara keluarga kang nggunakake basa jawa kanggo basane sabendina. Utamane wong-wong tuwa kang mbiyene tau urip ing jawa.

Misteri prawan Ashma.

         Penduduk Yunnan nduweni crita misteri sing banget populer lan tansah nebet ana atine masyarakat. Saking populere crita mau nganti dadi legenda kang banget diwedeni dening masyarake. Crita iku kawiwitan saka anane panguasa sing banget lalime. Nalika kuwi sang panguasa kang lalim mau krungu yen ing dhaerah wilayah kekuasaane ana prawan kang ayu moblong-moblong. Saking ayune nganti dewa ing khayangan barang melu gawok lan padha kepengin ngrebut atine prawan ayu mau. Sejene ayu rupane, ujare ngakeh crita yen sak-sapa-a kang kasil kawin karo prawan kuwi, bakal oleh kekuwatan utawa kasekten kang ora ana tandhinge. Krungu ana kabar kuwi, sang panguasa mau enggal kongkonan andhahane supaya nglamar prawan anake wong tani mau. Sejatine prawan Ashma ( = mangkono undang-undangane prawan mau ) dhewe wis nduweni kekasih sawijine pemudha kang gagah pidhegsa. Ananging merga oleh ancaman ukuman  kanggo kabeh kulawargane, mula  dheweke kepeksa gelem dadi bojone sang panguasa.  Wiwit dina kuwi dheweke manggon ing istanane sang panguasa. Ananging mbaka dina dheweke mangerteni temenan kekejemane sang panguasa marang kabeh kawulane, uga menyang dheweke.
         Sawijining dina Putri Ashma lagi nikmati endahe sunar rembulan kang lagi ndadari ing taman keputren ijen. Dumadakan saka arah grumbulane kembang muncul sawijine pawongan marani dheweke. Nanging bareng disetitekake pawongan mau jebule kekasihe, atine malih seneng banget. Ing bengi kuwi uga dheweke kepengin oncat saka istana kono kanthi njaluk tulung kekasihe mau. Nanging nalika lelorone ngliwati gerbang istana, dheweke kepergok karo penjaga gerbang kang nembe rondha. Banjur lelorone dicekel lan diadhepake ana ngarepe sang panguasa. Kekasihe ditibani ukum gantung lan putri Ashma dhewe oleh ukum ditigas gulune ana alon-alon.  Bengi sadurunge ukuman dileksanakake, ana pawongan kang nedya nulungi sang Putri mlayu saka pakunjaran bebarengan karo kekasihe. Tanpa mikir dawa lelorone enggal nyarujuki kekarepane pawongan mau. Lan kanthi slamet putri Ashma  klakon oncat saka pakunjaran. Banjur sang putri didhunake saka gendhongane wong nyalawadi mau ing sawijining panggonan. Ing kono mung wong loro, sawatara kekasihe isih kari ana pakunjaran. Nalika sang takon geneya ore enggal bali menyang istana lan nulungi kekasihe, wong nyalawadi mau malah ngguyu cekakakan. Dheweke malah nelakake pepenginane kepengin ngepek bojo sang putri. Krungu kaya mangkono mau, mula sang putri nesu banget. Ning wong mau malah saya nekat, sang putri nedya diprakosa. Kanthi budi sarosane, akhire sang putri kasil nyakar raine pawongan nyalawadi mau.  Merga kelaran, akhire pawongan mau nesu banget. Banjur sang putri disihir dadi watu kanggo njangkepi watu-watu kang akeh tinemu ing papan kono.  Nganti saiki watu kang asale saka sang putri kuwi isih ana. Lan nalika purnama teka, diyakini dening penduduk kiwa tengen papan kono yen saben purnama teka, watu mau asring ngetokake luh …. Nangis ….
         Saiki Patunge snag putri isih tegak ngadek karo watu-watu liyane kang diukir dening alam ewon taun kepungkur.
         Alas watu ing Yunnan iki uga asring ngetokake suara-suara aneh kang gawe mengkoroge githok !  kadhang kaya suarane ilustrasi musik kaya ing film-film horor ngana kae, kadhang uga kaya suarane asu ajag kang muni lamat-lamat. Miturut kapercayan penduduk kiwa tengen dhaerah kono, jare kuwi suara tangise sang putri kang kangen karo kekasihe. Suara-suara mau ajeg krungu yen mbulan nembe ndadari. Utamane nalika angin ing dhaerah kono tumiyup rada banter. Nanging sawatara ahli menehi prediksi yen suara-suara mau kabentuk saka tumiyupe angin kang nembus sela-selane alas watu kuwi sahengga mbentuk kaya trompet alam  kang akeh banget ing dhaerah kono. Nanging akeh uga para pekerja film horor kang njupuk illustrasi musike saka trompet alam kene. Jare alasane luwih alami.
         Ing kiwa tengen alas watu Yunnan kene akeh banget tlaga sing banyune bening-bening lan akeh kembang terataine. Kadidene dhaerah sub tropis, kawasan Yunnan pancen mujudake dhaerah kang subur lan makmur. Yen musim semi teka, ing kawasan kene dianakake upacara adat golek jodho.  Carane kanthi uncal-uncalan parikan  utawa pantun kaya lumrahe ing dhaerah Sumatra ngana kae. Sing nglakoni yaiku para remaja kang nduwe niyat golek pasangan kang ngumpul ing sawijine panggonan. Utamane saka remaja putrine. Lan nalika pantun-pantun kang ditembangake mau ana kang nyauri/nyengaki, wis mesthi bakal nampa apa kang dadi kekarepane. Ning yen sing nyambut nyanyiane luwih saka siji, mula sang putri nduwe hak nemtokake pilihan kanthi cara marani priya kang nyambut nyanyiane. Banjur lelorone nari bebarengan kanthi diiringi musik-musik tradisional.
         Lingkungan Yunnan kang subur iki saiki nembe ka-ancam pencemaran. Merga saka akehe pabrik obat-obatan kang akeh nggunakake bahan kimia kang madeg ing sekitere kawasan kono.  Miturut hasil test,  kadar pencemaran ing kutha Kunming wis cukup dhuwur. Meh ngungkuli wates kang ditetepake dening WHO.  *****